Investeren in een comfortabele en prettige kantooromgeving kost geld, maar levert potentieel ook veel op. Aangezien personeelskosten rond de 90% uitmaken van de operationele kosten van een onderneming, is een investering waardoor de productiviteit van werknemers met 5 procent stijgt snel terugverdiend. Maar wat is een comfortabel kantoor precies? En wat is de relatie met het WELL-bouwlabel?
Thuiswerken versus werken op kantoor
Het is lange tijd een trend geweest om werknemers de mogelijkheid tot thuiswerken aan te bieden. Dit was de oplossing voor ruimtegebrek op kantoor, files en te laat komen. Mensen die thuiswerken geven aan meer werk op een dag te verzetten en efficiënter te werken op deze thuiswerkdagen. Daarnaast daalt het ziekteverzuim als werknemers de mogelijkheid hebben thuis te werken. Toch werkt slechts een derde van de beroepsbevolking een – klein – deel van de week thuis. Werknemers zijn blijkbaar gehecht aan hun werkplek, routine en het dagelijks contact met hun collega’s.
Dat mensen thuis productiever zijn heeft onder meer te maken met het comfort van een vertrouwde omgeving, waar men zelf invloed heeft op de temperatuur, frisse lucht en akoestiek. Om deze zelfde hoge productiviteit te bereiken van werknemers in hun thuisomgeving moet gekeken worden naar het comfort van de werkplek en de mogelijke verbeterkansen.
Vermindering van overlast door geluid in de werkomgeving, een verbetering van het akoestisch klimaat, kan een productiviteitsverbetering van 2,5 tot 7 % betekenen.
Provinciekantoor Houtplein in Haarlem, foto: Luuk Kramer, architect: Kraaijvanger Architects
Welke factoren bepalen het comfort?
Comfort is afhankelijk van vele factoren met verschillende achtergronden:
- Installatietechnisch: o.a. gemiddelde temperatuur en temperatuurverdeling, luchtsnelheid, luchtvochtigheid en luchtkwaliteit
- Bouwfysisch: zoninstraling, dag- en kunstlicht, en akoestiek
- Mate van beïnvloeding: o.a. te openen ramen, uitzicht vanaf de werkplek, kantoorindeling, veiligheidsgevoel (bijvoorbeeld bij brand) maar ook de aantrekkelijkheid van de werkomgeving
Door voldoende daglicht toetreding slaapt een medewerker beter en presteert daardoor ook beter op het werk. Daarnaast is het gunstig voor het ziekteverzuim.
Provinciekantoor Houtplein in Haarlem, foto: Luuk Kramer, architect: Kraaijvanger Architects
Lagere personeelskosten en productievere werknemers
Een comfortabel kantoor kan veel opleveren voor een bedrijf. Niet alleen dalen de personeelskosten door minder ziekteverzuim, maar werknemers zijn in een comfortabele kantooromgeving vaak ook productiever en zijn positiever over hun werkplek en werkgever. Mensen die regelmatig contact hebben en directer samenwerken maken minder vaak fouten in hun werk en bedenken meer creatieve oplossingen.
In een ‘gezond gebouw’ zijn mensen 10-15% productiever en ligt het ziekteverzuim 1,5 tot 2,5% lager.
Een prettige kantooromgeving waar een goede sfeer hangt is vaak een grotere bindingsfactor voor personeel dan salaris. In een tijd waarin werknemers de banen voor het uitkiezen hebben is het belangrijk voor werkgevers om hier aandacht aan te besteden. Bedrijven als Google en Booking hebben deze boodschap begrepen en zorgen ervoor dat werknemers op hun kantoren prettig kunnen werken maar ook voldoende mogelijkheid krijgen om te ontspannen en zich weer op te laden.
Jonge werknemers en starters wisselen gemiddeld iedere twee tot drie jaar van baan terwijl werknemers ouder dan 35 gemiddeld om de vijf tot zes jaar van baan wisselen.
Comfort en duurzaamheid
Net als bij duurzaamheid is comfort lastig te duiden. Het BREEAM-NL certificaat is het meest gebruikte certificaat in Nederland om duurzaamheid aan te tonen en te vergelijken. Voor comfort raakt de WELL Building Certificate in zwang. Dit is een certificaat om aan te tonen dat is nagedacht over het comfort van de gebruiker. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het stimuleren van traplopen om mensen in beweging te krijgen, de eerder besproken bouwfysische en installatietechnische factoren en het aandacht besteden aan het bieden van gezonde voeding. Er zijn een aantal credits die zowel binnen BREEAM-NL vallen als onder WELL. Daarnaast zijn een aantal credits binnen WELL minder streng dan de Nederlandse Bouwbesluiteisen gezien de Amerikaanse achtergrond van het certificaat.
Provinciekantoor Houtplein in Haarlem, foto: Luuk Kramer, architect: Kraaijvanger Architects
WELL Building Certificate
WELL Building CertificateHet WELL Building Certificate test nieuwe en bestaande gebouwen op 100 punten. 41 punten daarvan zijn verplicht, de overige punten bepalen de uiteindelijke eindscore. Een WELL certificaat toont aan dat aandacht besteed is aan de werkomgeving van (nieuwe) werknemers, maar kan ook voor nieuwe huurders of kopers de kwaliteit van het comfort van het gebouw aantonen. Het gevolg is dat de productiviteit van werknemers op kantoor stijgt en dat het ziekteverzuim omlaag gaat. Het kan ook betekenen dat een leegstaand gebouw sneller verhuurd of verkocht wordt, of voor een hogere prijs.
In 2016 stond 27% van de kantoren leeg, dit komt overeen met 11,5 miljoen vierkante meter.
Bepaal gewenst comfort vroeg in bouwproces
Cauberg-Huygen adviseert op verschillende aspecten van comfort en duurzaamheid, zowel aan de start van een nieuwbouwproject als bij verbouwingen en bestaande bouw. Comfort is belangrijk voor kantooromgevingen maar ook voor bijvoorbeeld woningen, scholen en ziekenhuizen. Het is belangrijk om bij de start van een project goed na te denken over het uiteindelijk wensbare comfortniveau en hier tijdig eisen voor vast te leggen. Door vroeg in het proces de juiste adviseurs aan te laten schuiven kan de gewenste kwaliteit van het gebouw worden gewaarborgd.
Een mooi voorbeeld van een comfortabel kantoorgebouw is het Provinciekantoor Houtplein in Haarlem van Kraaijvanger Architects. Bij dit project stond het welzijn van de werknemer voorop in het ontwerp. Zo nodigt het glas bij het trappenhuis uit om vaker de trap te nemen, is voorzien in zowel vergaderplekken als rustiger werkplekken, zijn de werkplekken eenvoudig aan te passen aan de individuele gebruiker en is speciale aandacht besteed aan voldoende daglichttoetreding.
Foto’s: Luuk Kramer photography & film
Architect: Kraaijvanger Architects
