Buitencentrum Sallandse Heuvelrug

In 2013 is het vernieuwde Buitencentrum Sallandse Heuvelrug heropend na een omvangrijke verbouwing, welhaast nieuwbouw. Uitgangspunten bij het ontwerp waren samenwerking en duurzaamheid. Ook is voortgebouwd op de basisprincipes van het oorspronkelijke ontwerp. In de aanbestedingsronde voor ingenieursbureaus is Cauberg Huygen geselecteerd. Dit vanwege een goed onderbouwd voorstel voor het duurzaam functioneren van het gebouw, dat is opgesteld in samenwerking met Huygen Installatieadviseurs. Hierbij is gebruikgemaakt van de aanwezige kwaliteiten en mogelijkheden. Zo vervult de centrale toren met sterrenwachtkoepel een bijzondere conditie voor natuurlijke luchtventilatie.

Bijzonder en duurzaam ontwerp

Naast Staatsbosbeheer en Sterrenwacht Hellendoorn zijn het Instituut voor Natuureducatie en Duurzaamheid (IVN), het Centrum voor Natuur en Milieueducatie en het Nationaal Park De Sallandse Heuvelrug in het buitencentrum gehuisvest. Bij de vernieuwing is het gebouw uitgebreid van 545 naar 1.300 m2. De centrale cirkelvormige kern is verhoogd met de draaibare sterrenwachtkoepel en uitgebreid met vleugels met schuin oplopend dakvlak. Het spectaculaire observatieplatform, de ‘Skywalk’, steekt zes meter uit. Deze staalconstructie heeft een houten vloer en biedt plaats aan circa 20 personen. Voor het duurzame project zijn onder andere een palletketel (met houtsnippers gestookte ketel), duurzame materialen, een sedumdak (groen dak) en zonnepanelen gebruikt.

Lessen

De samenwerking kreeg vorm via een interpretatieplan voor het centrum en door overleg tussen de provincie Overijssel, gemeente Hellendoorn en Staatsbosbeheer in het ‘Paarse Poort’ project. Vervolgens is het buitencentrum in een open en constructief bouwproces gerealiseerd. Dit heeft verschillende lessen opgeleverd. Theo de Bruin, projectleider verbouwing Buitencentrum Sallandse Heuvelrug. “In de materialisatie en het functioneren is duurzaamheid daadwerkelijk een troef geworden. Met eigen en dus inlands hout heeft het gebouw allure en een goede uitstraling gekregen. Daarachter en -onder ligt een sterk isolerende deken die warmte binnen en koude buiten houdt in de winter en in de zomer net andersom. Zoals voorzien, werkt de toren daadwerkelijk als ventilatiekanaal.”

Warme belangstelling

“Het computergestuurde systeem van openen en sluiten van ramen werkte evenwel wat te spontaan. Zo stonden ’s avond alle ramen van het op dat tijdstip onbemenste centrum open om de juiste temperatuur te bewerkstelligen. Dat vroeg om een aanpassing. De houtpalletketel was een studie op zich. De voorstelde installatie bleek na ingebruikname niet goed ontworpen. Het buffervat was te klein en de kachelventilatie annex rookafvoer onvoldoende toegerust op het gevraagde functioneren van de kachel. Gevolg was een kortsluiting in de verwarming met een centrum – bij herhaling – vol rook.” Nu dit verholpen is, kan het centrum zich de komende decennia blijven verheugen op een warme belangstelling, ook in de winter!